De 9 Enneagramtypen
Klik op onderstaande 9 typen voor meer gedetailleerde informatie over de verschillende Enneagram typen.
-
De Perfectionist
De Perfectionist zit bij het drietal DOENERS
Doeners overleven vanuit het principe: Macht is Macht.
Doeners kunnen moeilijk omgaan met WOEDE.
Type 1 is een doener en heeft op allemaal verschillende manieren moeite met woede naar zichzelf en anderen.
Woede
Type 1 wordt eerst boos op zichzelf. Dat komt doordat type 1 ziet hoe mooi het had kunnen zijn, maar dan meteen teleurgesteld raakt omdat het in de werkelijkheid niet zo mooi is. Ze geven zichzelf daar de schuld van en worden dus boos op zichzelf. Al snel denken zij: hé wacht eens het is ook jullie schuld dat het allemaal niet perfect is. En zo ontstaat het effect van de snelkookpan: Type 1 explodeert en onderschat daarin zijn agressieve uitstraling.
Moeten en bekritiseren
Het kernwoord voor type 1 is MOETEN. Het is daarom moeilijk voor type 1 om erachter te komen wat ze willen. Willen wordt vertaald in wat er gedaan moet worden. Maar wat er gedaan moet worden is wederom wat zij zelf willen dat er gedaan wordt door de hun zelfopgelegde ‘zo moet het’ regel.
Als de perfectionist anderen bekritiseert hebben ze zichzelf al minstens twee keer bekritiseert. De perfectionisten leggen de lat zo hoog dat ze (onbewust) zeker weten dat ze het niet kunnen bereiken. Bereiken ze wel een keer per ongeluk een gesteld doel dan zijn ze geenszins tevreden en denken alleen maar dat de lat te laag lag. De perfectionist is dus in zijn eigen beleving nooit perfect. Net als zijn medemens nooit perfect is.
Controle en discipline
Type 1 heeft ook een grote behoefte alles onder controle te houden en vaak hebben ze ook alles onder controle behalve dan de neiging alles onder controle te willen hebben. Hoewel ze weten dat andere mensen ook bepaalde taken prima kunnen uitvoeren moeten zij van zichzelf toch alles zelf doen om er zeker van te zijn dat het ook echt goed gedaan wordt.
Ook heeft Type 1 enorm veel discipline, wat vaak als een goede eigenschap wordt gezien behalve dan bij Type 1 waar het doorslaat in zinloze en negatieve activiteiten en kan uitmonden in dwangmatig gedrag.
-
Enneagram Type 2 De Helper zit bij het drietal IMAGE
Image types overleven vanuit het principe: Liefde is Macht.
Image Enneagram types kunnen moeilijk omgaan met GEVOEL, met name verdriet.
Type 2 zit bij het drietal Image types, heeft moeite met gevoel en een sterke behoefte naar liefde en aandacht.
Gevoel
Bij de Helper slaat het gevoel (verdriet) naar binnen. De Helper trekt zich terug en wil in zijn eentje het negatieve gevoel verwerken, vaak door stilletjes alleen in een kamer te huilen. Dat komt omdat de Helper vanuit zijn image bewustzijn en eigen trots dit onvermogen niet wil delen met andere mensen.
Trots
Het kernwoord voor Enneagram Type 2 De Helper is TROTS, ook al zullen ze dat zeker niet gauw toegeven. Het is alleen wel de reden die ze weerhoudt hun emoties te delen. Ook zal de Helper niet gauw toegeven als het bijvoorbeeld financieel niet zo goed gaat als het lijkt.
Liefde
Enneagram Type 2 De Helper heeft een sterke behoefte aan liefde. Dat is ook de reden dat ze zo veel helpen: ze willen zich echt geliefd voelen. Eigenlijk wil de Helper niets voor zijn hulp behalve liefde en aandacht. Helpers vinden het prettig om plezier te ervaren en lol te hebben.
Verleiding is een andere manier waarop Helpers hun honger naar liefde en aandacht proberen tevreden te stellen. Ze hebben, meestal op mensen van de andere sekse, een enorme aantrekkingskracht.
Als de Helper aanvoelt dat je niet van hem houdt, voelt dat voor de Helper alsof je op het punt staat hem te vermoorden. Het voelt voor hem dus levensbedreigend en daarom heeft de Helper een overlevingsmechanisme: hij plaatst de desbetreffende persoon in de ‘uit’ groep. Zit je eenmaal in de ‘uit’ groep dan kom je bij de Helper nooit meer in de ‘in’ groep, immers liefde is macht en zonder macht geen liefde. In wezen moet de hele wereld van de Helper houden want daar fleurt de Helper helemaal van op.
Stemmingen en helpen
Het gevolg van deze gevoeligheid is echter wel dat de Helper sterk wisselende stemmingen heeft. Opeens kan een Helper in huilen uitbarsten (zonder dat anderen dat doorhebben natuurlijk). Voor de Helper zijn deze emotionele uitbarstingen op zich wel hanteerbaar.
Ondanks dat er andere motieven aan vooraf gaan helpt de Helper ook daadwerkelijk alle mensen in de ‘in’ groep. Vooral verzorgend is de Helper op zijn best. Alle praktische zaken waarmee hulp geboden kan worden doet de Helper graag. Ook op het vlak van emotionele ondersteuning staat de Helper klaar. Maar de Helper zal nooit helpen ten koste van zichzelf, ze houden hun eigen belang goed in de gaten.
-
Enneagram Type 3 De Succesvolle Werker zit bij het drietal IMAGE
Image types overleven vanuit het principe: Liefde is Macht.
Image Enneagram types kunnen moeilijk omgaan met GEVOEL, met name verdriet.
Gevoelens negeren
Type 3 heeft de operatie “ijskast”. Als type 3 een emotie voelt wordt de bodem onder zijn voeten weggeslagen en heeft hij het gevoel dat hij in drijfzand belandt. Vandaar dat hij de emotie in de ijskast stopt, waardoor hij gevoelloos wordt en de emotie verdwijnt. Het nadeel van deze truc is dat de ijskast zo nu en dan ontdooid moet worden. Dat kan gebeuren bij een onverwacht sentimentele film, kunst of muziek; dan komen spontaan de tranen. De succesvolle werker kan dus niet met emoties omgaan doordat hij zijn emoties negeert en wegstopt.
Bedrog
Voor de Succesvolle Werker is zijn image zo belangrijk dat hij een natuurlijke gave heeft om in alles wat hij zegt en doet ervoor te zorgen dat zijn imago nog mooier, beter, groter en succesvoller lijkt. Ook is het voor de succesvolle werker belangrijk om een image te hebben van seksuele aantrekkelijkheid voor het andere geslacht. Succesvol zijn zonder publiek met wie je het succes kunt delen en van wie je complimenten kunt ontvangen is voor de succesvolle werker ook niet bevredigend. Daarom richt type 3 zich voornamelijk op andere mensen en staat dan ook met veel plezier in de spotlights op het podium.
Het kernwoord voor Enneagram Type 3 De Succesvolle Werker is: BEDROG. Type 3 zal het zelf niet gauw
toegeven, maar door zich steeds groter, beter en succesvoller voor te doen bedriegt hij zijn medemens en zichzelf. De succesvolle werker is zo goed in liegen en het bedriegen van mensen dat het hem op korte termijn veel oplevert. Maar uiteindelijk komt hij daardoor wel in de problemen. De problemen die er dan van komen zijn over het algemeen groter dan de problemen die bij ander types ontstaan. Dat komt omdat hij het liegen zo lang in stand houdt.De Succesvolle Werker ziet het liegen zelf trouwens als creatief met de realiteit omgaan en zichzelf in een positief daglicht stellen. Het heeft er ook mee te maken dat drieën zich geliefd voelen om wat ze presteren en niet om wat ze zijn.
Succes en geld
Succes en geld is waar het allemaal om draait. De Succesvolle Werker is alleen geïnteresseerd in hetgeen dat daadwerkelijk en concreet resultaat oplevert. De Succesvolle Werker maakt voortdurend een kosten/baten analyse om te zien wat de netto-opbrengst is. Als dat negatief uitvalt dan vindt de succesvolle werker haast geen motivatie om zich er nog langer mee bezig te houden. Bovendien zijn de dingen die
bereikt zijn erg belangrijk, want dan pas zien mensen je echt staan. Zonder dat zijn drieën in hun eigen beleving niets waard. Tevens is niets doen in de ogen van de succesvolle werker nutteloos, hij is dan ook een slechte nietsdoener. Dat komt ook omdat ‘doen’ bij de derde plaats van ‘voelen’ inneemt.Het leren herkennen van gevoel zal heel veel opleveren. De makkelijkste weg naar voelen voor de drie is beginnen bij de sensatie die bij bepaalde gevoelens horen: mijn gezicht is warm, mijn buik voelt ontspannen enz. En dat binnen een bepaald tijdsbestek, bijvoorbeeld een half uur per dag om mee te beginnen.
Maskers
Ook is Type 3 oppervlakkig. In het geval dat de drie ongezond is toont zich dat doordat hij maar twee dingen wil: seks en geld. Als laatste maakt type 3 gebruik van maskers. Hij heeft voor elke gelegenheid, elke functie en elke omgeving een gepast masker. Zelf is hij zich daar niet heel erg bewust van, maar dat leidt er wel toe dat hij een niet goed weet wie hij echt is. Ook houdt type 3 graag alle verschillende groepjes mensen om hem heen gescheiden, uit een soort vermoeden dat ze anders onderling zijn verhalen zullen uitwisselen en dan zullen ontdekken dat er bepaalde inconsistenties in zitten.
-
Enneagram Type 4 De Romanticus zit bij het drietal IMAGE.
Image types overleven vanuit het principe: Liefde is Macht.
Image Enneagram types kunnen moeilijk omgaan met GEVOEL, met name verdriet.
Expressief
Bij de Romanticus slaat het gevoel naar buiten. Door theatraal de ander te overweldigen met een stortvloed aan emoties maakt de Romanticus van zijn hart geen moordkuil. De Romanticus heeft wel oog voor kunst en natuur, maar is toch vooral bezig onderweg te zijn naar een betere wereld. Door voortdurend zichzelf te vergelijken met anderen ontstaat er een jaloers gevoel van afgunst.
Jaloezie
Het kernwoord van het Enneagram Type 4 De Romanticus is dan ook JALOEZIE. Vanuit hun image geredeneerd zal de Romanticus ontkennen dat deze jaloezie ook het materiële betreft. Toch is dat zo, ook al
denken ze zelf dat ze enkel jaloers zijn op het geluk van anderen, of de meevallers van anderen.De Romanticus heeft een slecht zelfbeeld. Hij twijfelt of hij wel kan wat er van hem wordt verwacht en of hij wel de juiste beslissingen neemt. De Romanticus heeft zijn focus op lijden. Hij zwelgt in zijn lijden en op de één of andere manier vindt hij lijden fijn. Wel kan hij anderen makkelijk de schuld geven van zijn
lijden. Hij is erg gefocust op een bijna utopische wereld die hij voor zich ziet en zich daar dan ook voor in zet.Emoties voelen
Emoties voelen is voor de romanticus heel makkelijk, wat ook een valkuil kan zijn. Ook kan hij erg goed zijn relaties koesteren. Verder houdt de romanticus van gevechten, races en andere wedstrijden en dan vooral emotioneel. Hij wil wel winnen want hij is vrij competitief. Als een ander boos wordt op een Romanticus dan wordt hij gemakkelijk twee keer zo boos. De Romanticus heeft behoorlijk hoge en grote idealen en zal daar ook hard voor vechten. Tevens wil hij ook speciaal en authentiek zijn en dat uit
zich vaak in zijn uiterlijk (levend kunstwerk) maar ook zijn romantische interesses in
kunst, natuurbeleving en kleding.De grondhouding van de Romanticus is: ‘ik kan het beter dan jij’. Hij omarmt de emotie, laat zich daarin gaan en komt gemakkelijk tot uitbarstingen van woede en verdriet.
-
Enneagram Type 5 De Analist zit bij het drietal DENKERS
De denkers overleven vanuit het principe: Kennis is Macht
Denkers kunnen moeilijk omgaan met ANGST.
Angst en autonomie
Bij de Analist slaat de angst naar binnen. Ze zijn bang dat ze hun persoonlijke vrijheid verliezen. Om hun gevoel van vrijheid te behouden onthechten zij zich van materieel gewin. Ze leven liever met het minimum dan dat ze het gevoel hebben dat ze in hun vrijheid worden beperkt door een autoriteit. Vandaar dat Analisten mensen op afstand houden uit angst dat ze door de ander worden opgeslokt en daardoor zichzelf en hun persoonlijke vrijheid verliezen. Analisten zijn onafhankelijk en vinden alleen zijn geen probleem. Zowel nare als fijne gevoelens worden op afstand gehouden en daarom is het voor een Analist vrij moeilijk te voelen waar zijn echte gevoelens zitten. Kennis is belangrijker dan gevoelens of actie.
Gierigheid
Het kernwoord voor Enneagram Type 5 de Analist is dan ook GIERIGHEID. Wat trouwens puur te maken heeft met de kennis die zij hebben vergaard en het niet willen delen met anderen. Ook willen zij hun analyses, tijd en energie voor zichzelf houden. Feitenkennis geeft hen een gevoel van veiligheid. Maar omdat ze hun gevoelens van zich afduwen blijft er een gevoel van leegheid achter. Ondanks dat blijven ze hypergevoelig voor de kleine dingen van het leven zoals romantiek, kunst en sentiment. Analisten hebben duidelijke regels en idealen die op hun eigen analyse zijn gebaseerd, alleen kan het ervoor zorgen dat ze afglijden richting negativisme, ironie en sarcasme. Ze missen vaak het voldane gevoel waardoor ze negatief naar het leven toe zijn en alleen focussen op de nadelen van het leven.
-
Enneagram Type 6 De Loyalist zit bij het drietal DENKERS
De denkers overleven vanuit het principe: Kennis is Macht
Denkers kunnen moeilijk omgaan met ANGST.
Concreet gevaar
Loyalisten zijn altijd (onbewust) bezig met gevaar. Waar ze ook komen, ze checken altijd waar de nooduitgang is. Vaak zijn ze over allerlei dingen bezorgd inclusief hun gezondheid. Omdat de wereld zo beangstigend is wil de Loyalist het liefst een theoretisch model van de situatie. Hoe beter het model, hoe meer grip de Loyalist voelt op de situatie.
Angst
Verder is de Loyalist een trouwe vriend maar achter de vriendschap gaat angst om alleen en kwetsbaar te zijn schuil. ANGST is het hoofdthema van de Loyalist.
Enneagram Type 6 De Loyalist vergaart zoveel mogelijk sociale kennis zodat hij in staat is om een goede risicoanalyse te maken hoe met situaties om te gaan. Ook is de Loyalist bang voor concreet gevaar en dat het echt fout met hem afloopt. Als laatste is hij bang dat hij de verkeerde keuzes maakt en daarom moet de Loyalist veel nadenken en wikken en wegen alvorens een keuze te maken.
Hiërarchieën
Loyalisten zoeken naar een verborgen bedoeling achter alles wat iemand tegen hen zegt. Zelfs kleine onbewuste gebaren worden goed bekeken zodat Type 6 de échte boodschap eruit kan halen. Meestal heeft de Loyalist de sociale en maatschappelijke ladder helder voor ogen, of dat nu het gezin is of de organisatie bij wie hij werkt. Hij weet wie waar staat binnen de sociale rangorde. Hij is zich bewust van wat men aan de bovenkant wil en wat hen tevreden zou stemmen. De Loyalist heeft er geen probleem mee zich omhoog te werken en schroomt niet af en toe naar beneden uit te halen. Hij is in staat om kritisch te zijn maar zal dat altijd op een veilige manier uiten zonder zichzelf daardoor in gevaar te brengen. Daardoor kan hij ook blinde vlekken aan de kaak stellen op een onschuldige en speelse manier.
-
Enneagram Type 7 De Levensgenieter zit bij het drietal DENKERS
Denkers overleven vanuit het principe: Kennis is Macht
Denkers kunnen moeilijk omgaan met ANGST
Grootse plannen, nieuwe gedachtes, angst
De Levensgenieter denkt niet na over echte feiten en dingen maar is vooral aan het fantaseren. De Levensgenieter kan wegdromen in een geweldig complexe fantasiewereld. Hij heeft geweldige grootse ideeën en denkt vaak dat deze ook echt waar zijn, omdat het zo leuk zou zijn. Van binnen weet hij stiekem wel dat hij een charlatan is en de boel bij elkaar verzint. Al deze fantasieën komen vooral voort uit het feit dat de Levensgenieter niet op een gezonde manier met angst om kan gaan. Hij is bang om iets te missen of om zich vast te leggen. Enneagram Type 7 wil dingen denken die nog niet zijn gedacht en het liefst alle opties openhouden om op het laatste moment voor het leukste te kiezen.
Problemen negeren
Enneagram Type 7 De Levensgenieter is vooral bang om geconfronteerd te worden met problemen en dan met name zijn eigen problemen. De Levensgenieter vindt dat hij nooit problemen heeft en als iemand hem erop wijst dat hij wel degelijk problemen heeft, voelt hij zich betrapt en worden de problemen keihard ontkend. Daarom verhult hij liever zijn leven ook al beweert hij dat hij een open boek is, uit angst ontmaskert te worden als bedrieger. Misschien is hij wel degelijk een open boek, maar dan wel een extreem dik en complex exemplaar.
Gulzigheid
De Levensgenieter wil niet alleen van het leven genieten maar wil ook alles ervaren wat er te ervaren is. Het maakt daarbij minder uit of het positief of negatief is zolang het maar iets nieuws is. Hij heeft een permanente behoefde aan variatie, want herhaling is saai. Saai betekend voor hem dat hij tal van nog leukere, nieuwere en bijzonderdere dingen mist. Dit alles uit zich in een overvolle agenda waarvan de Levensgenieter zich niet bewust is dat het uiteindelijk gaat om vluchtgedrag. De levensgenieter komt over als een vrolijk aapje dat van liaan naar liaan slingert maar hij is eigenlijk voortdurend bezig om met een onzichtbaar radartje de boel af te scannen naar gevaar (problemen) zodat hij op tijd weg kan zijn.
-
Enneagram Type 8 De Baas zit bij het drietal DOENERS
Doeners overleven vanuit het principe: Macht is Macht
Doeners kunnen moeilijk omgaan met WOEDE
Autoriteit
De Baas is eigenlijk allerminst een baas, sterker nog hij heeft een sterk probleem met autoriteit, zeker wanneer hij zelf niet bovenaan staat. En toch heeft de Baas een sterke behoefte dat er iemand boven hem staat en voor hem denkt en de Baas voorziet van een handboek met regels. De Baas is vooral goed in het opleggen van regels maar heeft te weinig creativiteit om eigen regels te bedenken. Enneagram Type 8 De Baas steekt graag de handen uit de mouw en kan hard werken.
Woede naar buiten
Als doener kan de Baas niet omgaan met woede. Woede is zeer naar buiten gericht want de Baas vindt zichzelf eigenlijk wel oké, het zijn vooral de anderen die het hebben gedaan. Tevens zal hij ook niet snel toegeven dat hij kwaad is, hij ziet een ruzie eerder als een stevige discussie. De Baas onderschat vaak zijn eigen agressiviteit en heeft niet in de gaten dat het voor anderen soms lijkt op een derde wereldoorlog. Hij kan goed gebruik maken van zijn agressie door de 1 op 1 confrontatie aan te gaan en kan zo veel voor elkaar krijgen.
Lichamelijkheid
Het lichaam van de Baas is zijn fort. Hij kan erg slecht tegen ziek zijn. Dat voelt namelijk alsof hij verraden wordt door wat hem juist een veilige basis biedt: zijn lichaam. De lichamelijkheid van Type 8 drukt zich ook sterk uit in zijn behoefde aan seks. De focus is sterk op penetratie en op klaarkomen gericht. Maar het gaat verder dan alleen maar lichamelijke lust. Het is ook levenslust. Een beetje afzien ervaart de Baas al
gauw als: ‘ik voel dat ik leef’. De Baas heeft een zekere fysieke afstand nodig en kan agressie voelen op komen als mensen te dichtbij komen.Regelboek
Enneagram Type 8 De Baas heeft niet alleen een regelboek waar iedereen zich aan moet houden, hij is ook een meester in wraak. Hij heeft het geheugen van een olifant en zal zich altijd herinneren als iemand hem iets heeft geflikt. Hij is nietsontziend als het tijd is voor wraak. Een gezonde Baas heeft een regelboek met veel positieve regels: geen wraak meer nemen, niet agressief worden en eerlijk omgaan met mensen. Voor niet Bazen allemaal normale menselijke manieren om met elkaar om te gaan, maar voor een Baas een teken van gezondheid.
De Baas wil graag in controle zijn. Hij komt op voor de underdog. Ook is hij halsstarrig en eigenwijs en heeft een cynische levenshouding. Diep van binnen denkt de Baas altijd wel: ‘ik heb toch gelijk’.
-
Enneagram Type 9 De Bemiddelaar zit bij het drietal DOENERS
Doeners overleven vanuit het principe: Macht is Macht
Doeners kunnen moeilijk omgaan met WOEDE.
Verlangen naar harmonie
De Bemiddelaar is typisch iemand die bemiddeld. Alleen doet hij dat feitelijk tegen wil en dank. Type 9 wil rust en harmonie, het liefst wil hij zelfs dat iedereen hand in hand door het leven huppelt. Als mensen ruzie maken, met hem of onderling, dan wordt deze rust verstoort. Dat levert de Bemiddelaar een hoop stress en onrust op en om dat te verminderen gaat de Bemiddelaar zich ermee bemoeien. Hij gaat goed luisteren naar wat de standpunten zijn van beide partijen om vervolgens een compromis te bedenken waar iedereen weer verder mee kan leven.
Luiheid
De Bemiddelaar is een doener, ook al lijkt dat er in eerste instantie niet op omdat de Bemiddelaar nogal de neiging heeft toe te geven aan zijn luiheid. Hij heeft de neiging alles zoveel mogelijk uit te stellen, maar kan meestal zoveel energie vrij maken dat hij alles toch nog op tijd af krijgt. De Bemiddelaar heeft vaak het gevoel dat zijn energie volgens een soort golfbeweging loopt. Drie weken energie en vervolgens drie weken
oververmoeid bij wijze van spreken. Tevens heeft de Bemiddelaar van naturen een luie hersenstructuur en moet hij er veel moeite voor doen om nieuwe gewoontes aan te leren. Hij zal het vele malen moeten herhalen voor het beklijft en daarom zou hij ook willen dat er een magische pil bestond die alles in 1x op kan lossen.Woede negeren
De Bemiddelaar kan niet met zijn woede omgaan. Hij voelt wel woede en frustratie maar omwille van de harmonie negeert hij die. Hij hoopt de frustraties echter wel op, waardoor de Bemiddelaar bijvoorbeeld één of twee keer per jaar een enorme woedeuitbarsting kan krijgen. De laatste druppel kan iets kleins zijn, waardoor deze woede-uitbarstingen voor de medemensen meestal volledig uit de lucht komen vallen.
Sociale druk
Enneagram Type 9 De Bemiddelaar voelt een continue sociale druk op zijn schouder om iets van zijn leven te maken. Hij heeft het gevoel dat de wereld dat van hem verwacht. Bovendien heeft de Bemiddelaar erg last van stress als de normale dingen in zijn leven niet op orde zijn, zoals: relatie, huis en inkomen. Door dit alles bij elkaar kenmerkt het leven van de Bemiddelaar zich als stressvol, waardoor hij sterke behoefte aan rust heeft. De Bemiddelaar past zich makkelijk aan en daardoor ontstaat het gevaar dat hij zichzelf volledig kwijtraakt, omdat hij zijn agenda steeds meer aanpast aan de mensen om hem heen en zijn eigen wensen vergeet.
